SÜHA SERTABİBOĞLU

Tom Robbins’ın bu romanı, zekice mizahıyla taştan taşa atlayan, berrak, ışıl ışıl, neşeli bir su gibi akan, sıcak, laubali, zıpır, edepsiz; çılgınlık ve doğallık karışımı bir duygu uyandırıyor insanda.

Romanın tarzı dramatikten çok, didaktiğe, malzemesi olaylardan çok, olgulara, işlevi bazı duyguları uyandırmaktan çok, bazı tezleri savunmaya doğru kayıyor.

Tarihsel romanlarda genellikle kişilerin yahut olayların en azından bir bölümü kurmacadır. Ama bu kitabı çevirirken konu çerçevesinde yaptığım araştırmalar sonucunda, kitaptaki hem olayların, hem de kişilerin tümüyle gerçek olduğunu keşfettim.

Gerçi kurduğu ütopyaya inanmak biraz „olmayacak duaya amin demek“ gibi bir şey olsa da, sorduğu sorular hiç de boş değil. Yaşamdan, zorunlu gereksinimleri elde etme uğraşını çıkardığımızda geriye oyundan başka ne kalır?

Bir notası fazla yahut eksik olsa bozulacak, her şeyin birbirine kusursuz bir armoniyle eklendiği, benzersiz bir senfoni gibi, bir ölümsüzlük rapsodisi.

Cinselliğin suça dönüştürüldüğü bir dünyada suçun da cinselliğe dönüşmesinde tuhaf bir şey olmasa gerek. Jean Genet, Hırsızın Günlüğü eseriyle estetize ettiği yaşamında geçirdiği şiddetli ve aşağılayıcı cinsel deneyimleri nerdeyse mistik bir tarzda betimliyor

Anlık duyarlıkların büyük ustası Julio Cortazar, karamsar bir izlenim vermesine karşın, anı yaşaması ve öne çıkarması bakımından karamsarlık kavramının dışında biri olsa gerektir. “62, Maket Seti” ise onun en ilginç yapıtlarından biridir.

Feminist edebiyat ve bu düşünce akımının edebiyatta ciddi bir kişilik kazanmasına önemli katkılarda bulunmuş Doris Lessing öteki feminist yazarlardan nesnelliği ve edebi tavrıyla farklılık gösterir.

Arjantinli yazar Ariel Dorfman’ın “Konfidenz”i, incecik bir roman olduğu halde öylesine yoğun, etkili ve çarpıcı oluşunu, istediği biçimi elde etmek için vuracağı yeri çok iyi bilen, usta bir demirci-roman oluşuna borçludur.

Bu anıt-romanı okumuş, çevirmiş olmanın görkemli coşkusunu unutabileceğimi hiç sanmıyorum. Düşünce dünyamızı daha önce hiç akla gelmemiş alternatiflerle zenginleştireceğinden kuşkum yok.

Yılların yayıncılık deneyiminden süzülmüş, hem filozofça, hem coşkulu, ritmik anlatım öğeleriyle dolu, yetkin bir dil; isabetli seçilmiş sözcükleri tam yerine oturan, tabir caizse tam on ikiden vuran bir metin.

Açıkça söylemek gerekirse, “Akıl Oyunları” filmini gördükten sonra şizofrenlerin dünyası birden ilgimi çekmeye başladı ve bu havaya kapılarak okuduğum “Kuş Bakışı”, bayağı bir çarptı beni.

Düşler gerçek yaşamdan daha güzeldir; bir aşkı düşlemenin onu yaşamaktan daha güzel olduğu gibi. Bize dayatılan ise çirkinliktir. Neden içtenlik değil de kurnazlık?

Leiris’in anıları sıradan bir yazı değil; belki herkesin yaşadığı, fakat itiraf etmesi, hele özyaşamöyküsü diye yazması zor. Yazar, yüreğini herkesin önüne sermiş, ateşten kaleminin her dokunuşuyla kâğıdın alev alacağı kadar içten bir kitap yazmak istemiş.

Birbirinden çok farklı altı bölümden oluşan İngiliz yazar D. M. Thomas’ın “Beyaz Otel” adlı yapıtı, postmodernizmin edebiyat alanındaki en başarılı örneklerinden biri sayılan ilginç bir romandır.