SÜHA SERTABİBOĞLU

Bu anıt-romanı okumuş, çevirmiş olmanın görkemli coşkusunu unutabileceğimi hiç sanmıyorum. Düşünce dünyamızı daha önce hiç akla gelmemiş alternatiflerle zenginleştireceğinden kuşkum yok.

Yılların yayıncılık deneyiminden süzülmüş, hem filozofça, hem coşkulu, ritmik anlatım öğeleriyle dolu, yetkin bir dil; isabetli seçilmiş sözcükleri tam yerine oturan, tabir caizse tam on ikiden vuran bir metin.

Açıkça söylemek gerekirse, “Akıl Oyunları” filmini gördükten sonra şizofrenlerin dünyası birden ilgimi çekmeye başladı ve bu havaya kapılarak okuduğum “Kuş Bakışı”, bayağı bir çarptı beni.

Düşler gerçek yaşamdan daha güzeldir; bir aşkı düşlemenin onu yaşamaktan daha güzel olduğu gibi. Bize dayatılan ise çirkinliktir. Neden içtenlik değil de kurnazlık?

Leiris’in anıları sıradan bir yazı değil; belki herkesin yaşadığı, fakat itiraf etmesi, hele özyaşamöyküsü diye yazması zor. Yazar, yüreğini herkesin önüne sermiş, ateşten kaleminin her dokunuşuyla kâğıdın alev alacağı kadar içten bir kitap yazmak istemiş.

Birbirinden çok farklı altı bölümden oluşan İngiliz yazar D. M. Thomas’ın “Beyaz Otel” adlı yapıtı, postmodernizmin edebiyat alanındaki en başarılı örneklerinden biri sayılan ilginç bir romandır.

Orhan Pamuk’un romanları, edebiyatı araç değil amaç olarak gören, kimseye öğretmenlik taslamayan, insanların sekse zaaflarını, moda olmuş konuları kullanmak fırsatçılığından uzak, ille de bir amacı varsa „eğlendirmek“ olan yapıtlardır.

İnsanları burgaç gibi saran, bunaltan sosyal, psikolojik baskılar cinsellik merceğinden bakıldığında daha bir çarpık, daha bir abartılı görünür. En vahşi duygular ve bunları bastırmaya çalışan en vahşi toplumsal baskılar yaşamın bu kesitindedir çünkü.

John Harris’in „Hayatın Değeri“ adlı yapıtı, tıp etiği konusunda kamuya yönelik tek ve en önemli kitaptır. Etik ve ahlak konularında bir devrim niteliği taşır.

Zygmunt Bauman, “Modernite ve Holocaust” adlı incelemesinde Holocaust’un sorumluluğunu Almanlara, delilere, sapık katillere yükleyip olayın gerçek yüzünü görmemizi engelleyen basmakalıp imajı ortadan kaldırıyor.

Kendisi de Filistin asıllı bir Amerikalı sürgün-entelektüel olan Edward Said, “Entelektüel; sürgün, marjinal, yabancı” adlı kitabında entelektüelleri ortak bir paydada toplar, bir “entelektüelküre” kavramı yaratır.

„Meyyale“, II. Mahmut, Abdülmecit, Abdülaziz gibi hep dıştan, salt padişah kimliğiyle tanıdığımız kişileri bize bu kez içerden, saraydan, insan kimliğiyle tanıtan, objektif bakışıyla akları ve karaları silip açık ve koyu grileri gösteren bir roman.